Trong báo cáo của Bộ Xây dựng gửi Quốc hội việc thực hiện nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn trong nhiệm kỳ khóa XIV và một số nghị quyết trong nhiệm kỳ khóa XIII về lĩnh vực xây dựng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho biết, sẽ rà soát quy hoạch công trình tâm linh kết hợp du lịch sinh thái.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà khẳng định, theo quy định pháp luật hiện hành về tôn giáo tín ngưỡng, du lịch, đất đai và xây dựng không quy định về khái niệm công trình tâm linh mà chỉ quy định về công trình tôn giáo, tín ngưỡng.

Việc quy hoạch, xây dựng công trình tôn giáo, tín ngưỡng được điều chỉnh tại một số luật như Luật Tín ngưỡng Tôn giáo, Luật Di sản văn hóa, Luật Đất đai, Luật Du lịch, Luật Xây dựng.

Đối với công trình tôn giáo, tín ngưỡng là công trình di tích lịch sử văn hóa, việc quản lý quy hoạch bảo tồn, tôn tạo, phát huy giá trị di tích làm cơ sở thực hiện đầu tư xây dựng được thực hiện theo quy định tại Luật Di sản văn hóa và Nghị định số 166 năm 2018 của Chính phủ quy định thẩm quyền, trình tự, thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, dự án bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh.

Đối với công trình tôn giáo, tín ngưỡng xây mới thuộc các khu du lịch, việc quản lý quy hoạch, đầu tư xây dựng được thực hiện theo quy định tại Luật Du lịch, Luật Đất đai, Luật Tín ngưỡng Tôn giáo, Luật Xây dựng.

Bộ Xây dựng đánh giá, thời gian qua, ở một số địa phương đã có những công trình tôn giáo, tín ngưỡng được xây mới hoặc cải tạo nâng cấp tại các khu, điểm du lịch để phục vụ nhu cầu tâm linh của người dân và góp phần phát triển du lịch, gìn giữ bản sắc văn hóa của địa phương.

Tuy nhiên, các quy định pháp luật điều chỉnh việc quy hoạch, đầu tư xây dựng công trình tôn giáo tín ngưỡng có kết hợp phục vụ phát triển du lịch hiện nay còn tản mạn ở nhiều văn bản quy phạm pháp luật, một số nội dung liên quan đến quản lý sử dụng đất, quy hoạch, quy chuẩn, tiêu chuẩn chuyên ngành chưa đủ rõ.

Do đó, nhiều doanh nghiệp đổ hàng nghìn tỷ đồng đầu tư vào các dự án du lịch tâm linh khiến hàng trăm hecta đất rừng, đất lúa bị xóa sổ. Trong khi đó, pháp luật về đất đai nêu rõ đất và công trình tôn giáo phải xuất phát từ nhu cầu và khảo sát của cộng đồng. Cụ thể, khi muốn tôn tạo sử dụng hoặc xây dựng công trình tôn giáo mới thì phải dựa trên đại đa số nhu cầu của người dân địa phương, không phải tùy thuộc vào doanh nghiệp.

Nhiều chuyên gia cũng cảnh báo, cần có các quy định chặt chẽ hơn để ngăn chặn việc doanh nghiệp lợi dụng vỏ bọc tâm linh, tôn giáo để kinh doanh thu tiền, không kiểm soát chặt chẽ thì các địa phương sẽ đua nhau triển khai loại hình du lịch tâm linh.

Chính phủ chưa xem xét Dự án khu du lịch tâm linh 3.038 tỉ tại Lạc Thủy