Trong bối cảnh nguồn cung nhà đất khan hiếm, đất ở đô thị đắt đỏ và ngột ngạt, nhiều gia đình kéo nhau về các vùng nông thôn ven đô như Sóc Sơn, Ba Vì, Thạch Thất, Quốc Oai... mua gom đất vườn, đất ruộng để "dự trữ". Không xác định được nguồn gốc nên hai bên giao dịch bằng hình thức viết tay.

Cảnh báo về những giao dịch này, Luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch Công ty Luật SBLAW cho biết, Luật Đất đai năm 2013 có quy định hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp (trong đó có đất trồng cây lâu năm) được Nhà nước gia trong hạn mức; đất được Nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất; đất nhận chuyển đổi, nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho, nhận thừa kế thì có quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, theo vị luật sư này, khi mua những mảnh đất không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, người mua có thể gặp những rủi ro. Chẳng hạn, khi xảy ra tranh chấp (với chủ đất cũ hoặc hàng xóm sống liền kề) thì hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất có thể sẽ bị tòa án tuyên vô hiệu vì không đủ điều kiện chuyển nhượng và không được công chứng, chứng thực.

Đất không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì sẽ gây khó khăn cho việc xác minh nguồn gốc đất. Ví dụ, đất đang có tranh chấp, đất phần trăm... Do vậy, sau khi mua đất, người mua có thể phải đối mặt với tranh chấp pháp lý bất cứ lúc nào.

Một điều quan trọng nhất đó là mảnh đất không được thế chấp ngân hàng. Khi mảnh đất không có sổ đỏ đồng nghĩa với việc ngân hàng sẽ không chấp nhận cho người mua thế chấp để vay tiền vì rủi ro mất trắng khoản cho vay là rất lớn. Như vậy, rõ ràng việc sở hữu đất này không hề có sự linh hoạt, giảm đi tính hiệu quả trong sử dụng đất.

"Thậm chí, sau này người mua muốn bán lại thì cũng rất khó. Bên cạnh đó, Nghị định số 91/2019 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai thì việc chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê, thế chấp bằng quyền sử dụng đất không đủ điều kiện có thể bị phạt tới 20 triệu đồng đối với cá nhân, tới 40 triệu đối với tổ chức", luật sư cảnh báo.

Hoà Bình: Phương Đông Green Valley đấu giá chưa đầy 4 triệu/m2