(Xây dựng) - Để hỗ trợ người trẻ dưới 35 tuổi tiếp cận nhà ở dễ dàng hơn, vừa qua hàng loạt ngân hàng đã tung ra các gói vay với lãi suất thấp. Tuy nhiên, nhiều người có nhu cầu vay vẫn trăn trở vì giá nhà đang đi “ngược chiều” với lãi suất, ngày càng xác lập “đỉnh” giá mới.

Giá nhà tại các đô thị lớn ngày càng xác lập những “đỉnh giá” mới.

Gói vay liệu có đủ sức “cứu cánh”?

Dữ liệu từ Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) cho thấy, giá căn hộ chung cư thứ cấp tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh trung bình đã đạt 50 triệu đồng/m². Các dự án mở bán mới thậm chí có mức giá trên 70 triệu đồng/m², trong khi căn hộ dưới 50 triệu đồng/m² gần như biến mất khỏi thị trường. Số lượng dự án mở bán mới có giá trên 100 triệu mỗi m2 tăng lên đáng kể.

Với mức thu nhập trung bình của người trẻ từ 15-25 triệu đồng/tháng, việc mua một căn hộ có giá 3-5 tỷ đồng gần như là điều không tưởng nếu không có sự hỗ trợ từ các gói vay hoặc gia đình.

Trước thực trạng đó, tại hội nghị với các ngân hàng thương mại mới đây, Thủ tướng đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại nghiên cứu, tiếp tục có gói tín dụng ưu đãi cho cả cung và cầu để phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho người trẻ dưới 35 tuổi.

Sau chỉ đạo từ Chính phủ, hàng loạt ngân hàng đã giới thiệu các gói vay hấp dẫn dành riêng cho người trẻ. LPBank đưa ra mức lãi suất ưu đãi chỉ từ 3,88%/năm, ACB cạnh tranh với mức 5,5%/năm, trong khi SHB cho phép vay lên tới 35 năm với lãi suất 3,99%/năm. Thậm chí, HDBank còn tung ra gói vay lên tới 50 năm, lãi suất chỉ từ 4,5%/năm. Những ưu đãi này được xem là động lực quan trọng giúp người trẻ chạm tay vào giấc mơ sở hữu nhà.

Tuy nhiên, mức lãi suất siêu thấp này chỉ được áp dụng trong thời gian ngắn, thường từ 3-6 tháng đầu. Sau khi hết ưu đãi, lãi suất thả nổi thực tế ở mức cao hơn, dao động từ 11 - 14% mỗi năm hoặc cao hơn tùy theo tình hình kinh tế. Còn nếu muốn cố định lãi suất trong thời gian dài hơn, mức lãi suất thực tế ban đầu áp dụng khoảng 8 - 9% mỗi năm. Nếu người vay không có kế hoạch tài chính vững chắc, họ có thể rơi vào vòng xoáy nợ nần kéo dài.

Nhiều ngân hàng đã giới thiệu các gói vay hấp dẫn dành riêng cho người trẻ.

Theo nghiên cứu mới đây của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, giả sử một người trẻ vay 2,5 tỷ đồng trong 20 năm với lãi suất ưu đãi 4% trong 6 tháng đầu và lãi suất sau ưu đãi dao động từ 11-14%, họ sẽ phải chi trả khoảng 27-30 triệu đồng/tháng trong suốt 20 năm.

Tính toán dựa trên nguyên tắc chi phí cho nhà ở không quá 30% thu nhập, thì mỗi tháng mỗi cá nhân hoặc hộ gia đình nói trên phải kiếm được 90 triệu để đảm bảo cân bằng tài chính. Trong khi thực tế, rất ít người trẻ đạt được mức thu nhập có thể được coi là mơ ước nói trên.

Việc vay mua nhà khi tài chính chưa ổn định cũng có thể đẩy nhiều người trẻ vào vòng xoáy nợ nần kéo dài. Thực tế cho thấy nhiều trường hợp sau khi hết thời gian ưu đãi, lãi suất tăng khiến khoản tiền phải trả hàng tháng vượt quá khả năng chi trả, hoặc biến động kinh tế làm giảm thu nhập, đã buộc người vay phải bán nhà để trả nợ.

Ngoài ra, việc dồn phần lớn thu nhập để trả nợ ngân hàng sẽ khiến người trẻ gặp khó khăn trong chi tiêu hàng ngày, đầu tư cho bản thân và lập kế hoạch tài chính dài hạn. Áp lực tài chính có thể dẫn đến mất cân bằng cuộc sống, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần và chất lượng sống.

Cần cân nhắc kỹ trước khi vay mua nhà

Theo nhận định của các chuyên gia, việc các “nhà băng” tung ra gói vay ưu đãi cho người trẻ mua nhà, nếu chỉ hỗ trợ lãi suất trong một khoảng thời gian rồi sau đó lãi suất thả nổi theo thị trường thì chính sách này có thể khó mang lại tác động thực tế như kỳ vọng.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, giá nhà và lãi suất cần được điều chỉnh đồng bộ để giải quyết bài toán an cư. Do đó, Hiệp hội này đề xuất cơ chế tín dụng ưu đãi lãi suất 6-7% cho người từ 18-45 tuổi mua nhà lần đầu tại các dự án thuộc phân khúc vừa túi tiền, khoảng 2 tỷ đồng trở xuống.

Tuy nhiên, lãi suất chỉ là một trong những điều kiện, quan trọng nhất vẫn là nguồn cung căn hộ, chung cư ở phân khúc phù hợp với thu nhập của phần lớn người dân. Nếu lãi suất thấp mà thị trường chủ yếu là căn hộ cao cấp cũng khó tìm được khách vay. Thực tế cho thấy không ít người chưa mặn mà đi vay do giá bất động sản đang quá cao.

Ông Phạm Minh Hải, chuyên gia tài chính tư vấn phương án vay vốn Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) nhận định, có 3 sai lầm khi vay vốn mua nhà khiến nhiều người “mắc kẹt”, đầu tiên là chỉ quan tâm đến mức vay tối đa nhưng không cân nhắc đến khả năng trả nợ hàng tháng, dẫn đến tình trạng quá tải tài chính. Thứ hai, khi vay không dự phòng kế hoạch tài chính dài hạn mà chỉ tính toán dựa trên thu nhập hiện tại, không có phương án dự phòng cho các tình huống bất ngờ như bệnh tật, thu nhập giảm, biến động lãi suất. Cuối cùng là vay sai mục đích sử dụng, sai gói vay, chỉ quan tâm tới lãi suất ban đầu thấp nhưng không cân nhắc kỹ tới phương án vay, ví dụ mục đích sử dụng là vay mua nhà ở nhưng lại lựa chọn phương án vay ngắn hạn.

Người trẻ cần tính toán cẩn trọng trước khi quyết định vay mua nhà.

Giải pháp nào cho người trẻ?

Trước những rủi ro tiềm ẩn, ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch VARS cho rằng, người trẻ cần tính toán cẩn trọng trước khi quyết định vay mua nhà. Để giảm bớt gánh nặng tài chính, họ có thể tìm kiếm nhà ở tại khu vực vùng ven, nơi giá bất động sản còn hợp lý, hoặc tiết kiệm ít nhất 30-50% giá trị căn nhà trước khi vay để hạn chế áp lực trả nợ.

Bên cạnh đó, lựa chọn các gói vay có lãi suất cố định trong thời gian dài sẽ giúp tránh rủi ro biến động lãi suất, đồng thời xây dựng kế hoạch tài chính bền vững và đảm bảo nguồn thu nhập ổn định để có khả năng trả nợ lâu dài.

“Trong thời gian tới, để giúp người trẻ dễ dàng tiếp cận nhà ở, cần có những chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hơn từ Chính phủ và doanh nghiệp. Việc phát triển nhà ở xã hội, quỹ nhà cho thuê giá rẻ, cùng các gói vay lãi suất thấp và cố định dài hạn là những giải pháp cần thiết. Nếu không có những thay đổi mang tính chiến lược, giấc mơ an cư của người trẻ vẫn sẽ là bài toán khó giải”, ông Đính nhấn mạnh.