Theo Luật Nhà ở 2023 và Nghị định 100/2024/NĐ-CP, hiện có 12 nhóm đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội, gồm người lao động thu nhập thấp ở đô thị, công nhân khu công nghiệp, cán bộ - công chức - viên chức, lực lượng vũ trang, hộ nghèo và cận nghèo…

Điều kiện về nhà ở: Chưa có nhà ở thuộc sở hữu tại nơi có dự án nhà ở xã hội hoặc nếu đã có thì diện tích bình quân dưới 15m² sàn/người; người thuộc diện công vụ không đang ở nhà công vụ.

Điều kiện về thu nhập: Người độc thân không quá 15 triệu đồng/tháng; vợ chồng không quá 30 triệu đồng/tháng; riêng lực lượng vũ trang áp dụng ngưỡng tham chiếu tổng thu nhập của cấp bậc hàm đại tá, nếu vợ/chồng không cùng lực lượng thì tối đa 1,5 lần.

Nhiều ý kiến cho rằng, các mức thu nhập này chưa phù hợp thực tế, nhất là ở Hà Nội, TP.HCM - nơi chi phí sinh hoạt cao. Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM đề xuất nâng trần lên 19 - 20 triệu đồng đối với cá nhân và 38 - 40 triệu đồng đối với hộ vợ chồng; đồng thời bỏ yêu cầu chứng minh “dư” 4 triệu đồng/tháng nếu đã thế chấp chính căn nhà cho ngân hàng.

Chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu bổ sung, ngân hàng thường chỉ cho vay sao cho tổng gốc và lãi không vượt 50% thu nhập hằng tháng, nên với trần thu nhập thấp, nhiều người khó tiếp cận vốn vay.

Bên cạnh điều chỉnh điều kiện thu nhập, yêu cầu công khai, minh bạch thủ tục cũng là điểm nhấn quan trọng. Theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng, hồ sơ chứng minh thu nhập áp dụng Mẫu 04 và Mẫu 05 ban hành kèm Thông tư 05/2024/TT-BXD, thời gian xác nhận không quá 7 ngày làm việc. Việc chuẩn hóa quy trình sẽ giảm phiền hà, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, tạo thuận lợi cho người dân.

Việc mở rộng diện thụ hưởng nhà ở xã hội cần đi cùng các giải pháp đồng bộ về thủ tục, quỹ đất, nguồn vốn và cơ chế triển khai dự án. Chỉ khi các chính sách này được điều chỉnh phù hợp thực tiễn và thực hiện minh bạch, nhà ở xã hội mới thực sự đến được với đúng đối tượng, góp phần giải quyết nhu cầu an cư của hàng triệu người dân.