Ánh sáng tạo nên chiều sâu không gian sống

Tại một góc quán cà phê trên đường Hồ Tùng Mậu, TP Hà Nội, anh Trần Việt Khôi cùng nhóm kiến trúc sư (KTS) đang ngồi bàn bạc phương án cải tạo nội thất cho căn chung cư của mình.

Ánh sáng mang lại chiều sâu, sức sống và cá tính cho từng góc nhỏ trong ngôi nhà.

Theo lời kể của anh Khôi, sau một ngày dài làm việc căng thẳng, vợ chồng anh thường trở về nhà với tâm trạng mệt mỏi. Thay vì cảm giác thư giãn, dễ chịu như mong đợi, họ lại thấy không gian sống của mình thiếu sức sống, lạnh lẽo và bí bách.

Căn chung cư mà hai vợ chồng mua nằm trong một dự án mới hoàn thành cách đây hơn 3 năm. Do chưa đủ tài chính, anh Khôi chỉ sửa chữa một vài chi tiết nhỏ để phù hợp với nhu cầu sử dụng, còn lại phần lớn nội thất vẫn giữ nguyên theo thiết kế ban đầu của chủ đầu tư.

"Căn nhà không hề nhỏ, nhưng lúc nào cũng tối tăm, ngột ngạt. Vợ chồng tôi nhiều lúc chỉ muốn ra ngoài cho thoáng. Vì thế, tôi quyết định tìm đến các KTS để "thắp sáng" lại tổ ấm của mình theo đúng nghĩa đen lẫn nghĩa bóng", anh Khôi nói.

Là người trực tiếp tham gia thiết kế giải pháp cho căn hộ của anh Khôi, KTS Mai Hồng Phong, Công ty TNHH Kiến trúc và Nội thất PT Home design cho biết, qua khảo sát thực tế tại căn hộ, điều dễ nhận thấy nhất là hệ thống ánh sáng chưa được phân lớp đúng cách, đây là nguyên nhân chính khiến ngôi nhà luôn thiếu sức sống.

Toàn bộ không gian chỉ sử dụng ánh sáng trắng đơn thuần từ đèn trần, không có ánh sáng điểm nhấn hay ánh sáng chức năng riêng biệt cho từng khu vực. Điều này khiến căn hộ dù có diện tích khá ổn nhưng lại luôn mang cảm giác chật hẹp, lạnh lẽo và thiếu chiều sâu.

Theo KTS Phong, trong thiết kế nội thất hiện đại, ánh sáng thường được chia thành ba loại chính: Ánh sáng tổng thể, ánh sáng điểm nhấn và ánh sáng chức năng. Ánh sáng tổng thể là nguồn sáng chính, thường đến từ đèn trần hoặc đèn âm trần, có nhiệm vụ chiếu sáng toàn bộ không gian.

Ánh sáng điểm nhấn được sử dụng để làm nổi bật các chi tiết như tranh treo tường, tượng trang trí hoặc kiến trúc đặc biệt. Trong khi đó, ánh sáng chức năng phục vụ các hoạt động cụ thể như đọc sách, nấu ăn, làm việc, thường là đèn bàn, đèn treo khu vực bếp hoặc đèn gương trong phòng tắm.

Việc phối hợp hài hòa ba loại ánh sáng này không chỉ giúp không gian trở nên sinh động mà còn tăng tính linh hoạt trong sử dụng.

"Nếu màu sắc, vật liệu và bố cục là phần xác của thiết kế thì ánh sáng chính là phần hồn - thứ mang lại chiều sâu, sức sống và cá tính cho từng góc nhỏ trong ngôi nhà", KTS Phong nhấn mạnh.

Hiện nay, đèn chiếu sáng có thể tự điều chỉnh độ sáng, màu sắc theo hoạt động, thời điểm hoặc theo tâm trạng người dùng.

Ánh sáng quyết định "tính cách" của không gian

Ông Nguyễn Đức Anh, Giám đốc Công ty Alpha Smart Home cho biết, trong thiết kế nội thất hiện đại, ánh sáng không chỉ để "nhìn rõ" mà còn là nghệ thuật tạo cảm xúc. Một không gian có thể ấm cúng, sang trọng, thư giãn hay bùng nổ năng lượng, tất cả phụ thuộc vào cách bố trí ánh sáng.

Trong những năm gần đây, xu hướng thiết kế ánh sáng đã có nhiều đổi mới. Các giải pháp ánh sáng ngày càng thông minh nhờ tích hợp AI với khả năng tiết kiệm năng lượng, tuổi thọ cao và điều chỉnh màu sắc linh hoạt.

Để vận dụng ánh sáng một cách tối ưu vào không gian sống, theo ông Nguyễn Đức Anh, trong quá trình thiết kế, cần xây dựng kịch bản chiếu sáng phù hợp với từng thời điểm trong ngày, từng mùa trong năm hoặc các dịp lễ đặc biệt.

Ánh sáng được điều chỉnh theo nhịp sinh học của con người như: buổi sáng sử dụng ánh sáng trắng sáng để kích hoạt năng lượng, buổi tối chuyển sang ánh sáng vàng dịu để thư giãn và chuẩn bị cho giấc ngủ. Khi xem phim, ánh sáng được giảm độ sáng, kết hợp đèn nhấn nhẹ để tạo không gian riêng tư và tập trung.

Một xu hướng nổi bật là ánh sáng gián tiếp, từ khe trần, vách tường giúp không gian trở nên tinh tế, sang trọng và không bị chói mắt.

Ngoài ra, hệ thống chiếu sáng ngày nay còn được tích hợp với công nghệ cảm biến và trí tuệ nhân tạo, cho phép tự động điều chỉnh độ sáng, màu sắc theo hoạt động, thời điểm hoặc thậm chí theo tâm trạng người dùng.

Tận dụng ánh sáng tự nhiên cũng là một xu hướng quan trọng trong thiết kế nội thất hiện đại.

Chia sẻ thêm về các giải pháp ánh sáng trong nội thất, KTS Mai Hồng Phong lưu ý, tùy vào từng khu vực chức năng, các loại đèn được lựa chọn sẽ khác nhau. Phòng khách, bếp thường sử dụng đèn downlight hoặc spotlight kết hợp đèn hắt khe để đảm bảo ánh sáng tốt, cũng như có thể tạo điểm nhấn.

Phòng ngủ có thể sử dụng ánh sáng dịu nhẹ từ đèn tường, hắt khe hoặc đèn spotlight chiếu điểm để tạo cảm giác thư giãn. Việc lựa chọn đèn phụ thuộc vào công năng sử dụng, vật liệu nội thất và trải nghiệm mong muốn của người dùng.

Một yếu tố không thể bỏ qua trong thiết kế ánh sáng là nhiệt độ màu. Ánh sáng ấm (khoảng 2.700K–3.000K) thường được sử dụng trong không gian nghỉ ngơi như phòng ngủ, phòng làm việc để tạo cảm giác thư giãn, thoải mái.

Trong khi đó, ánh sáng lạnh (4.000K-6.000K) phù hợp với khu vực làm việc như phòng bếp, phòng học hoặc văn phòng tại gia. Việc lựa chọn nhiệt độ màu phù hợp không chỉ giúp tăng hiệu quả sử dụng mà còn góp phần định hình cảm xúc của người dùng.

"Tận dụng ánh sáng tự nhiên cũng là một xu hướng quan trọng trong thiết kế nội thất hiện đại. Ánh sáng tự nhiên không chỉ giúp tiết kiệm năng lượng mà còn mang lại cảm giác dễ chịu, là nguồn sáng tốt nhất cho không gian ngôi nhà", KTS Phong chia sẻ thêm.